hacettepe üniversitesi ne demek?

Hacettepe Üniversitesi (HÜ), 8 Temmuz 1967 tarihinde, 892 sayılı kanun ile Türkiye Cumhuriyeti'nin başkenti Ankara'da kurulmuş olan bir devlet üniversitesidir. Merkez kampüsü Sıhhiye'de, en büyük yerleşimi ise Beytepe Kampüsü'nde olan üniversitenin toplamda beş adet yerleşkesi bulunmaktadır. Sıhhiye ve Beytepe dışındaki kampüslerde çeşitli meslek yüksekokulları ve araştırma merkezleri bulunmaktadır. 2019 yılında Ankara Devlet Konservatuvarı binasının da Beytepe Kampüsü'ne taşınması¹² sonucunda Beşevler'deki kampüs tamamen boş kalmıştır. 2020 yılı itibarıyla üniversitenin rektörü, 24 Haziran 2020 tarihinde Cumhurbaşkanlığı tarafından atanmış olan Prof. Dr. Mehmet Cahit Güran'dır.³

Tarihçe

Hacettepe Üniversitesi'nin temelleri; 2 Şubat 1954 tarihinde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne bağlı olarak Altındağ'ın Hacettepe semtinde kurulan Çocuk Sağlığı Kürsüsü'ne dayanır. Profesör Doktor İhsan Doğramacı başkanlığında yönetilen bu kürsü, 1957 yılında Çocuk Sağlığı Enstitüsü ve Hastanesi adını alarak bir sağlık kuruluşuna dönüştürüldü. 1958 yılına gelindiğinde ise, enstitü bünyesinde devam ettirilen araştırma ve tedavi çalışmalarına ek olarak, eğitim faaliyetlerine başlandı. 1961'de hemşirelik, tıbbi teknoloji, fizik tedavi ve rehabilitasyon bölümleri; 1962 senesinde de beslenme ve diyetetik üzerine Sağlık Bilimleri Yüksekokulu kuruldu. 1963 yılında yüksekokulun ismi Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi olarak değiştirildi. Ayrıca, yine aynı sene Diş Hekimliği Yüksekokulu da eğitim hayatına başladı. Tek bir çatı altında ve eş zamanlı olarak eğitim, araştırma ve tedavi faaliyetlerini yürütmek güçleştiği için 1965 yılında Hacettepe Bilim Merkezi kurularak bütün eğitim faaliyetleri bu birime bağlandı. Diğer tüm sağlık çalışmaları ise sonraki yıl aktif hale gelen Hacettepe Tıp Merkezi ve Hastanesi bünyesinde devam ettirildi.⁴

8 Temmuz 1967 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 892 sayılı kanunla resmi olarak Hacettepe Üniversitesi kuruldu. Tıp, Sağlık, Fen ve Sosyal Bilimler Fakülteleri ile eğitime başlayan üniversiteye 1968 yılında Ev Ekonomisi Yüksekokulu dahil edildi. Önceki yıllarda yüksekokul sıfatıyla kurulmuş olan Eczacılık ve Diş Hekimliği bölümleri ise 1971 yılında fakülte haline getirildi. Zaman içerisinde yeni bölümlerin, fakültelerin, araştırma merkezlerinin ve yüksekokulların açılmasıyla giderek büyüyen ve bina sıkıntısı yaşamaya başlayan üniversite, çözümü yeni bir yerleşkeye taşınmakta buldu. Bu bağlamda; Sıhhiye Kampüsü'ne 20 kilometre uzaklıkta bulunan Beytepe mevkiinde, 1500 hektarlık bir alana Beytepe Kampüsü kuruldu.⁵

2020 yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi; on beş fakülte, on beş enstitü, iki yüksekokul, bir konservatuvar, dört meslek yüksekokulu ve doksan sekiz araştırma ve uygulama Merkezi ile faaliyetlerine devam etmektedir.⁶

892 sayılı kanun

4 Temmuz 1967 yılında Resmi Gazete'de yayınlanan ilana göre Hacettepe Üniversitesi'nin kurulması hakkındaki kanun açıklandı.

Madde 1 - "Merkezi Ankara'da olmak üzere Hacettepe Üniversitesi adı ile tüzel kişiliği haiz özerk bir üniversite kurulmuştur."
Madde 2 - "Hacettepe Üniversitesine bağlı ve tüzel kişiliği haiz Fen ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Tıp Fakültesi ve Sağlık Bilimleri Fakültesi kurulmuştur. Hacettepe Üniversitesi içinde fakülteler, yüksek okul veya okullar ile enstitüler açılmasına; bunların birleştirilmesine veya kaldırılmasına Senato karar verir. Hacettepe Üniversitesi ile buna bağlı fakültelerin, yüksekokul, okul ve enstitülerin işleyiş, akademik düzen, yönetim ve denetimini ilgilendiren hususlar Senatoca hazırlanacak yönetmeliklerle belirtilir."
Madde 3 - "Hacettepe Üniversitesi Senatosu; rektörün başkanlığında, öğretim görevi başında bulunan önceki rektörden, fakülte dekanlarından, her fakülteden profesörlerin kendi aralarından üç yıl için seçecekleri ikişer profesörden ve rektörlüğe bağlı her yüksek okulun müdüründen kurulur."
Madde 4 - "Hacettepe Üniversitesi rektörü, üniversite senatosu tarafından ve senato üyeleri arasından beş yıl için seçilir. Dönem süresi biten rektör üç defadan fazla olmamak üzere birer yıl süre ile yeniden seçilebilir. Rektör, Senato üyelerinden bir veya ikisini rektör yardımcısı olarak seçer. Rektör, işi başında bulunmadığı zaman rektör yardımcılarından veya dekanlardan birini vekil tayin eder. Rektör üniversite tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Rektör, üniversite ve ona bağlı fakültelerle diğer kurumların yürütme amiri olup tahakkuk memurlarını tayin eder. Rektör yardımcılarına, fakülte dekanlarına, okul ve enstitü müdürleri ile Üniversite Genel Sekreterine uygun göreceği ölçüde yetki verebilir. Memur ve hizmetlilerin atanma, terfi ve nakilleri rektör veya görevlendireceği rektör yardımcıları, dekanlar ve üniversite genel sekreteri tarafından yapılır."
Madde 5 - "Hacettepe Üniversitesi'ne bağlı fakültelerin dekanları, Fakülte Profesörler Kurulu üyeleri ile bu fakültelere bağlı yüksekokul müdürlerinin bir arada yapacakları toplantıda dört yıl için seçilir. Dönem süresi biten dekanlar üç defadan fazla olmamak üzere birer yıl süre ile yeniden seçilebilirler."

Üniversite logosu ve maskot

Hacettepe Üniversitesi tarafından kullanılmakta olan logo esasen okulun kuruluşundan çok önce, Hacettepe Enstitüsü'nde öğrenim görmekte olan bir öğrenci tarafından tasarlanmıştır. Yücel Tanyeri'nin hazırladığı ve başlarda okulun tiyatro topluluğu tarafından kullanılan bu amblem, hem Hitit uygarlığının sembollerinden birisi olan geyik motifini hem de Hacettepe'nin "h" ve "T" harflerini içinde barındırır. 1967 yılında, okulun rektörü İhsan Doğramacı yeni kurulan bu okul için bir logo tasarlanmasını isteyince o sıralar Tıp Fakültesi'nde okuyan Tanyeri daha önceden tasarlamış olduğu bu çalışmayı düzenleyip yeniden projelendirmiş ve Senato'ya sunmuştur. Olası iki proje arasında yapılan oylama sonucunda ise bütün jüri üyelerinin oylarını kazanan Tanyeri'nin çizimi, üniversitenin resmi amblemi seçilmiştir. Daha sonraki yıllarda maskot olarak yine geyik imgesi belirlenmiş, okulun Amerikan futbolu takımı olan Red Deers (Kızıl Geyikler) da adını bu tarih ve anlam yüklü amblemden almıştır. Esasen, Hitit kültürüne ait olan ve Ankara'nın pek çok yerinde, birçok kurumunda sembol olarak kullanılan geyiğin Hacettepe Üniversitesi tarafından benimsenmesi de bir tesadüf değildir. Çünkü okul henüz açılmadan önce, yeni kurulması planlanan üniversitenin isminin "Eti Üniversitesi" ya da "Hitit Üniversitesi" olacağı yönünde iddialar vardı. Yücel Tanyeri de bu olasılık üzerine Hitit medeniyetinden izler taşıyan bir çalışma yapmıştır.⁷

Rektörler

İsim	Göreve geliş	Görev bitiş	Notlar
İhsan Doğramacı	31 Temmuz 1967	1 Temmuz 1975	Seçimle göreve geldi.
Doğan Karan	1 Temmuz 1975	30 Haziran 1978	Seçimle göreve geldi.
Tuğrul Pırnar	1 Temmuz 1978	29 Haziran 1981	Seçimle göreve geldi.
Süleyman Sağlam	30 Haziran 1981	1 Ağustos 1982	Vekaleten görev yaptı.
Yüksel Bozer	1 Ağustos 1982	1 Kasım 1995	YÖK tarafından atandı.
Çelik Taşar	1 Kasım 1995	21 Kasım 1995	Vekaleten görev yaptı.
Süleyman Sağlam	21 Kasım 1995	23 Kasım 1999	YÖK tarafından atandı.
Tunçalp Özgen	23 Kasım 1999	26 Aralık 2007	Cumhurbaşkanı tarafından atandı.
Uğur Erdener	26 Aralık 2007	26 Aralık 2011	Cumhurbaşkanı tarafından atandı.
Murat Tuncer	26 Aralık 2011	13 Ocak 2016	Cumhurbaşkanı tarafından atandı.
Haluk Özen	14 Ocak 2016	26 Haziran 2020	Cumhurbaşkanı tarafından atandı.⁸
Mehmet Cahit Güran	26 Haziran 2020	Görevde	Cumhurbaşkanı tarafından atandı.⁹

Akademik birimler

Fakülte ve enstitüler

2019 eğitim yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 15 fakülte¹⁰ ve 15 enstitü¹¹ bulunmaktadır. Sağlık bilimleri ile ilgili okullar genellikle Sıhhiye Kampüsü'nde toplanmışken, diğer fakülte ve enstitüler Beytepe Kampüsü'nde yer almaktadır.

Birim	Kampüs	Kuruluş Yılı	Birim	Kampüs	Kuruluş Yılı
Fakülteler	Diş Hekimliği Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	1967	Enstitüler	Aşı Enstitüsü
Eczacılık Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	1967	Bilişim Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	2003
Edebiyat Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1967	Çocuk Sağlığı Enstitüsü	Sıhhiye Kampüsü	1967
Eğitim Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1982	Eğitim Bilimleri Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	2010
Fen Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1971	Fen Bilimleri Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1982
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	2019	Güzel Sanatlar Enstitüsü	Beytepe Kampüsü
Güzel Sanatlar Fakültesi	Beytepe Kampüsü		Halk Sağlığı Enstitüsü	Sıhhiye Kampüsü	1992
Hemşirelik Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	1972	Kanser Enstitüsü	Sıhhiye Kampüsü	1982
Hukuk Fakültesi	Beytepe Kampüsü	2007	Nörolojik Bilimler ve Psikiyatri Enstitüsü	Sıhhiye Kampüsü	1982
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1982	Nüfus Etütleri Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1967
İletişim Fakültesi	Beytepe Kampüsü	2005	Nükleer Bilimler Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1982
Mühendislik Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1971	Sağlık Bilimleri Enstitüsü	Sıhhiye Kampüsü	1982
Sağlık Bilimleri Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	2007	Sosyal Bilimler Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1982
Spor Bilimleri Fakültesi	Beytepe Kampüsü	1989	Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1982
Tıp Fakültesi	Sıhhiye Kampüsü	1967	Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü	Beytepe Kampüsü	1992
"Kuruluş Yılı" sütununda yazan tarihler, adı geçen fakülte ve enstitülerin resmi olarak bu adı kazandıkları tarihleri baz almaktadır. Tabloda adı geçen her bir fakülte ve enstitü, daha önceden farklı bir isimle var olmuş başka bir eğitim kurumunun devamı olabilir.

Okullar

2019 eğitim yılı itibarıyla Hacettepe Üniversitesi bünyesinde 2 yüksekokul¹² ve 4 meslek yüksekokulu¹³ bulunmaktadır. Yüksekokullar Beytepe Kampüsü'nde, meslek yüksekokulları ise Sincan, Sıhhiye ve Opera mevkilerinde yer almaktadır.

Birim	Kampüs	Kuruluş Yılı	Birim	Kampüs	Kuruluş Yılı
Yüksekokullar	Yabancı Diller Yüksekokulu	Beytepe Kampüsü	1967	Meslek Yüksekokulları	ASO MYO
Teknik Bilimler MYO	Sincan Kampüsü	2017
Mesleki Teknoloji Yüksekokulu	Beytepe Kampüsü	1973	Sağlık Hizmetleri MYO	Sıhhiye Kampüsü	1984
Sosyal Bilimler MYO	Opera	2004
"Kuruluş Yılı" sütununda yazan tarihler, adı geçen okulların resmi olarak bu adı kazandıkları tarihleri baz almaktadır. Tabloda adı geçen her bir okul, daha önceden farklı bir isimle var olmuş başka bir eğitim kurumunun devamı olabilir.

Konservatuvar

Geçmişi 1936 yılına kadar dayanan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı olarak eğitim veren Ankara Devlet Konservatuvarı, 1982 yılından itibaren Hacettepe Üniversitesi bünyesinde faaliyet göstermeye devam etmektedir. 2019 yılının başlarına kadar Beşevler'deki kampüste bulunan okul, Şubat ayı itibarıyla Beytepe Kampüsü'ndeki yeni binasına taşınmıştır.

Sosyal ve kültürel imkanlar

Öğrenci toplulukları

Hacettepe Üniversitesi, Türk üniversiteleri arasında bünyesinde en çok topluluk bulunan okullardan biridir. Çoğu Sıhhıye ve Beytepe Kampüsü'nde kümelenmiş olan yaklaşık 140¹⁴ farklı öğrenci topluluğu bulunmaktadır. Sanat, spor, bilim, siyaset, teknoloji gibi belli başlı alanlarda etkinlikler düzenleyen kulüplerin yanı sıra hayvan, kadın ve insan hakları üzerine çalışmalar yapan gruplar da vardır. Okul öğrencileri yalnızca mevcut topluluklara üye olmakla kalmayıp, gerekli şartları yerine getirdikleri takdirde ilgi alanlarına göre kendi kulüplerini de oluşturabilmektedirler.

Her topluluğun başında yönetici olarak öğrenciler arasından seçilen bir başkan ve her bölümden seçilen bir öğretim görevlisi bulunmaktadır. Her yıl, okula yeni kayıt yaptıran öğrencilerin bu topluluklarla tanışması ve onlara dahil olması amacıyla oryantasyon haftasında Beytepe Kongre ve Kültür Merkezi salonlarında mevcut kulüplerin tanıtımları ve kayıt işlemleri yapılmaktadır.

Kütüphaneler

Cumhuriyet tarihinin en eski üniversitelerinden olan Hacettepe Üniversitesi, öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin yararlanabilmesi için barındırdığı bilimsel kaynaklar açısından da ülkedeki sayılı okullardan biridir. Beştepe, Beytepe ve Sıhhiye Kampüslerinde üç büyük kütüphanesi bulunan üniversite, mevcut kaynaklarına kampüs dışından erişim sağlanabilmesi için internet üzerinden bilgi paylaşımı yapabilecek bir e-kütüphane sistemi de kurmuştur. Dileyen herkesin kaynak bağışında bulunabileceği kütüphaneler, Hacettepe Üniversitesi'nin çeşitli protokoller aracılığıyla anlaşma yaptığı üniversite ve kurumlar tarafından da kullanılabilmektedir.¹⁵

Müzeler

Hacettepe Üniversitesi, üzerine kurulduğu temel değerler ve kurum olarak benimsenen misyon çerçevesinde bilimin yanında daima sanatı da ön planda tutmuştur. Yıl içerisinde düzenlenen çeşitli sanat etkinliklerinin yanı sıra iki adet sanat müzesi de üniversitenin farklı kampüslerinde ziyarete açıktır. Bunlardan ilki ve en eski olanı, 2005 yılında açılan Hacettepe Sanat Müzesi'dir. Koleksiyonunda Burhan Doğançay, Şeref Akdik, Hikmet Onat, Feyhaman Duran, Avni Arbaş, Nevzat Akoral, Nuri Abaç ve Fikret Otyam gibi önemli sanatçıların eserlerine de yer verilen müze, Sıhhiye Kampüsü'nde bulunur.¹⁶ 3 Mart 2020'de açılışı gerçekleştirilen Hamiye Çolakoğlu Seramik Müzesi ise uzun yıllar boyunca Türk seramik sanatına ve Hacettepe Üniversite'ne emek veren sanatçı ve akademisyen Hamiye Çolakoğlu anısına kurulmuştur.¹⁷ Beytepe Kampüsü'nde, Ankara Devlet Konservatuvarı binasında yer alan müze Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü'ne bağlıdır.¹⁸

Uluslararası başarılar

Webometrics Sıralaması

Webometrics; dünya çapında yaklaşık 19.000 üniversitenin çeşitli alanlarda karşılaştırıldığı ve sıralandığı, İspanya Ulusal Araştırma Konseyi (CSIC) bünyesinde faaliyet gösteren bir araştırma merkezidir. 2004 yılından beri Ocak ve Temmuz aylarında verilerini güncelleyen Webometrics, dünyanın önde gelen prestijli listelerinden biridir.

2017 Webometrics Verilerine Göre Hacettepe Üniversitesi'nin Dünyadaki Sıralaması¹⁹
Türkiye
Orta Doğu
Asya
Avrupa
Dünya

QS listeleri

QS Dünya Üniversite Sıralamaları, Birleşik Krallık merkezli bir araştırma şirketi tarafından; akran denetimi, fakülte-öğrenci oranı, atıf alan akademik makale sayısı, mezunların başarısı, uluslararası öğrenci ve öğretim görevlilerinin sayısı gibi çeşitli kriterler doğrultusunda dünya üniversitelerinin sıralandığı prestijli bir listedir. 2012 yılından beri QS listelerine girmeyi başaran Hacettepe Üniversitesi, özellikle de sadece Avrupa ve Orta Asya'daki üniversitelerin dahil edildiği EECA sıralamalarında²⁰ pek çok yerli ve yabancı okulu gerisinde bırakarak daima ilk 50 eğitim kurumu arasında yer almayı başarmıştır.

Yıl	Sıralama
Dünya sıralaması	EECA sıralaması
2012	551- 600
2014	601-650
2015	601-650
2016	651-700
2017	701-750
2018	751-800
2019	801-1000
2020	801-1000

QS verilerine göre Hacettepe Üniversitesi'nin dünyadaki sıralaması²¹

ARWU listeleri

Hacettepe Üniversitesi; araştırmaları Şanghay Jiao Tong Üniversitesi tarafından yapılan ve 2003 yılından beri 1800 dünya üniversitesinin değerlendirilip ilk 1000'e girenlerin yayımlandığı Academic Ranking of World Universities listelerine ilk defa 2003 yılında girmeyi başarmıştır.

Yıl	Dünya sıralaması
2003	401-500
2005	401-500
2006	401-500
2017	501-600
2018	501-600
2019	701-800

ARWU verilerine göre Hacettepe Üniversitesi'nin dünyadaki sıralaması²²

THE listeleri

2010 yılından beri Birleşik Krallık merkezli araştırma dergisi Times Higher Education tarafından yayımlanan listelere ilk defa 2016 senesinde girmeyi başaran üniversite, o tarihten beri yapılan her yeni sıralamada daha iyi bir sonuç elde etmiştir.

Yıl	Sıralama
Dünya sıralaması	Asya üniversiteleri sıralaması
2016	601-800
2017	601-800
2018	601-800
2019	501-600
2020	501-600

THE verilerine göre Hacettepe Üniversitesi'nin dünyadaki sıralaması²³

CWUR Sıralaması

Center for World University Rankings, 2012 yılından beri Birleşik Arap Emirlikleri merkezli olarak yayımlanan ve dünya çapındaki 2000 üniversitenin sıralandığı bir listedir. CWUR'a Türkiye'nin en iyi üç üniversitesinden birisi olan Hacettepe, 2018 yılında ülkenin en başarılı eğitim kurumu olarak kayıtlara geçmiştir.

Yıllar	Sıralama	Notlar
Dünya sıralaması	Türkiye sıralaması
2014	655	3
2015	634	3
2016	668	3
2017	634	2
2018	525	1
2019	645	3

CWUR verilerine göre Hacettepe Üniversitesi'nin dünyadaki sıralaması

RUR (Round University Ranking) Sıralaması²⁴

RUR Verilerine Göre Hacettepe Üniversitesi'nin Dünyadaki Sıralaması
Yıllar
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017

Önemli mezunlar

51 yılı aşkın süredir lisans, yüksek lisans ve doktora programlarında eğitim veren Hacettepe Üniversitesi; tıp, psikoloji ve sosyal bilimlerdeki başarısının yanı sıra edebiyat, müzik, tiyatro ve sahne sanatları alanında da birçok yetenekli kişiye eğitim yuvası olmuş, başta Türkiye'ye olmak üzere tüm dünyaya mâl etmiştir. Ankara Devlet Konservatuvarı'nı bünyesinde bulunduran üniversite sanat ve spor alanlarına önem vermekle yetinmeyip, bu alanlarda birçok yetenekli birey yetiştirerek başarısını kanıtlamış eğitim kurumlarından birisidir. Hacettepe Üniversitesi sahip olduğu senfoni orkestrası ile öne çıkmakla kalmayıp, her yıl bu orkestraya bütçe ayırmaktadır. Bu yönüyle Türkiye'deki sayılı üniversitelerden biridir.

Hacettepe Üniversitesi mezunları
Ankara Devlet Konservatuvarı
Engin Günaydın
Özlem Tekin
Zerrin Tekindor
Fatih Artman
Selim Bayraktar (oyuncu)
Mehmet Ali Erbil
Fazıl Say
Burak Sergen
Çetin Tekindor
Zafer Algöz
Edebiyat Fakültesi
İsmet Özel
Oruç Aruoba
Üstün Dökmen
Settar Tanrıöğen
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Timur Söylemez
Tuğrul Türkeş Ferhunde Özbay
Ömer Özkan
Uğur Erdener
Türker Kılıç